Wat zijn de financiële gevolgen van een scheiding?

Scheiden is altijd ingrijpend. Emotioneel, maar ook financieel. Een scheiding heeft gevolgen voor jullie huis, het spaargeld, je pensioen en het geld waarvan je moet rondkomen. Financieel rondkomen na een scheiding is soms moeilijk. Jouw financiële situatie verandert hoe dan ook wanneer jullie uit elkaar gaan.

Kan ik in het huis blijven wonen, wat is de hoogte van de alimentatie en wat houd ik elke maand over voor de boodschappen en andere kosten? Zijn veel gestelde vragen uit onze praktijk. Maar ook hoe ga je jullie pensioen verdelen, wat betaal je wel of niet van de kinderalimentatie en heb je nu recht op andere toeslagen?

Hoe groot de financiële gevolgen van een scheiding zijn, verschilt per situatie. Dat hangt onder andere af van het inkomensverschil, de woonsituatie en het verschil in opgebouwd pensioen. Financieel inzicht voor jezelf creëren is dus erg belangrijk tijdens de scheiding.

Alimentatie

Na de echtscheiding blijf je verplicht om financieel voor elkaar en jullie eventuele kinderen te zorgen. Dit is in de wet vastgelegd als partner- en kinderalimentatie.

Voor de hoogte en de duur van de alimentatie gelden wettelijke normen en is afhankelijk van een aantal factoren, zoals inkomen, draagkracht en behoefte. Het uitgangspunt is dat beide partners voldoende geld moeten hebben om rond te komen. De partner die alimentatie moet betalen, moet zelf ook kunnen rondkomen. De scheidingsmediator kan een berekening maken. De alimentatieduur is in principe maximaal vijf jaar, maar er zijn ook uitzonderingen. Bijvoorbeeld voor 50-plussers die lang getrouwd waren. Dan kan de alimentatieduur langer worden.

Partneralimentatie

Heb jij of je ex-partner na de scheiding niet genoeg inkomen om van te leven? Dan dient de ander bij te dragen in de kosten.

Samen maken jullie afspraken over de hoogte van de alimentatie. Dit gebeurt meestal in overleg met een mediator, de advocaat of notaris. En als jullie het samen niet eens zijn over de hoogte dan bepaalt de rechter.

Kinderalimentatie

Kinderalimentatie is een financiële bijdrage ten behoeve van jullie kind(eren), tot het bereiken van de leeftijd van 18 jaar. Het bedrag dat de kinderalimentatie ontvanger krijgt is dan bedoeld voor onkosten ten behoeve van jullie kind(eren). Je maakt het bedrag van de kinderalimentatie niet direct over aan je kinderen, maar regelt dat onderling met je (ex-)partner.

In principe vallen alle kosten van de kinderen hieronder zoals eten, drinken, kleding, kosten voor kinderopvang, zwemles, clubjes enz.

Download gratis

Handige handleiding voor het opstellen van een ouderschapsplan

Wanneer je optimaal voorbereid bent kom je beslagen ten ijs, ook in de toekomst. Want, hoe beter je nu nadenkt over hoe de toekomst eruit gaat zien, hoe beter jullie de afspraken over de kinderen kunnen maken.

 Download gratis, klik hier

Wat gebeurt er met het huis?

Hebben jullie samen een koophuis? Bij een huwelijk of partnerschap in gemeenschap van goederen zijn jullie voor de helft eigenaar van het huis. Het maakt niet uit wie de hypotheek betaalt of op wiens naam het huis staat. Jullie hebben bij een scheiding recht op de helft van de waarde van het huis.

Er zijn een aantal opties. Jullie kunnen het huis verkopen, de eventuele hypotheekschuld aflossen en het geld dat overblijft samen delen. Of één van beide blijft in het huis wonen en de ex-partner gaat ergens anders wonen. Dan moet jij je ex-partner waarschijnlijk uitkopen. Jij moet de hypotheek helemaal zelf kunnen betalen en daarnaast moet ook de bank toestemming geven voor deze overname.

Wat gebeurt er met mijn pensioen?

Jij en je ex-partner hebben tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap samen pensioen opgebouwd. Jullie daarom beiden recht op de helft van dat pensioen. Wel dien je de scheiding zelf door te geven aan het pensioenfonds. Wanneer je dan met pensioen gaat maakt het pensioenfonds elke maand een pensioenuitkering over aan jou en jouw ex-partner. Huwelijkse voorwaarden hebben meestal geen invloed op de regel dat je pensioen moet delen tenzij in de huwelijkse voorwaarden letterlijk staat dat jullie de ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’ niet volgen.

Wanneer wijzigt de hoogte van de alimentatie?

Verandert er iets in jouw situatie of in die van jouw ex-partner dan heeft dat effect op de draagkracht en kan dat een goede reden zijn om de alimentatie te wijzigen. Dit samen bespreken en tot een oplossing komen heeft altijd de voorkeur. Een mediator kan daarbij ondersteuning bieden.

Onder andere de volgende omstandigheden kunnen reden zijn om de hoogte van de alimentatie aan te passen:

• een nieuwe partner kan invloed hebben op de (hoogte van) de alimentatie,
• ontslag of werkloosheid of een andere baan,
• hogere reiskosten of hypotheeklasten na een noodzakelijke verhuizing,
• een kind dat bij de andere partner gaat wonen,
• overlijden,
• een wettelijke wijziging.

Wat gebeurt er met ons gemeenschappelijke vermogen?

Bij jullie scheiding dient jullie gemeenschappelijke vermogen verdeeld te worden. Voor de juiste verdeling wordt niet alleen het vermogen in kaart gebracht maar wordt er ook gekeken naar jullie situatie: op huwelijkse voorwaarden, in gemeenschap van goederen getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap?

Zijn jullie in gemeenschap van goederen getrouwd dan zijn alle bezittingen die jullie tijdens het huwelijk hebben gekocht of gekregen gemeenschappelijk en dellen jullie alles. Goederen die voor het huwelijk alleen van jou waren blijven ook dan jouw eigendom.

Zijn jullie getrouwd op huwelijkse voorwaarden, dan volgen jullie de afspraken die daarin staan. Denk bijvoorbeeld aan spaargelden en effecten, levenslooptegoeden en kapitaalverzekeringen maar ook de auto en de inboedel. Omdat er geen regels zijn voor het verdelen van de inboedel is het belangrijk om hier samen redelijke afspraken over te maken, eventueel met een mediator.

Daarna kunnen de meest optimale afspraken worden gemaakt, ook fiscaal gezien.

De belastingdienst en de mogelijkheden

In het jaar van de scheiding biedt de belastingdienst verschillende mogelijkheden voor aftrekposten. Jullie kunnen honderden euro’s besparen en verrassingen achteraf voorkomen door middel van goed fiscaal advies tijdens de scheiding. Wij hebben het een en ander op een rijtje gezet:

• Jullie staan ieder op een eigen adres ingeschreven en het verzoekschrift bij de rechtbank is ingediend, dan vervalt ook het fiscale partnerschap. In datzelfde jaar kunnen jullie ervoor kiezen om voor bepaalde posten het gehele jaar elkaars fiscale partners te blijven. Soms kan dat gunstig zijn, jullie moeten dan dus wel samen aangifte doen.
• Indien jullie samen eigenaar zijn van de woning dienen jullie de waarde van de woning met elkaar te verdelen. Er kan sprake zijn van overwaarde of onderwaarde en dit dienen jullie met elkaar te verrekenen, de Belastingdienst kan dit mogelijk zien als een schenking en dat heeft weer allerlei andere consequenties.
• De kinderalimentatie speelt geen rol bij jouw belastingaangifte. Partneralimentatie is de betaler voor de belasting aftrekbaar en voor de ontvanger belast. Op basis van nieuwe belastingwetgeving wordt het percentage waartegen kan worden afgetrokken stapsgewijs afgebouwd naar 37% in 2023.
• Als de één meer krijgt dan de ander is het mogelijk dat er belasting verschuldigd is. In die situatie is er sprake van onder- of overbedeling en wellicht het betalen van schenkbelasting. Het is verstandig dat jullie samen afspraken maken over de verdeling van het spaargeld en de inboedel.

Uit onze praktijk

Financieel advies bij een scheiding biedt een beter perspectief op jouw leven na de scheiding en voorkomt dat je achteraf ontevreden over de gemaakte afspraken bent.