PESTEN OP HET WERK

Een grapje op zijn tijd op het werk moet kunnen. Maar wanneer iemand structureel voor gek wordt gezet op de werkvloer, is het niet grappig meer. Plagen wordt dan pesten en dat kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten bij het slachtoffer. Dit kan veroorzaakt worden door mensen binnen de organisatie (collega’s, leidinggevenden), maar ook door derden (klanten, cliënten, patiënten). Pesten op het werk is een serieus probleem. Meer dan een half miljoen mensen zeggen wel eens gepest te worden op het werk.

Er is sprake van pesten op het werk als de persoon die gepest wordt doelwit wordt van anderen, sociaal geïsoleerd raakt of vernederende taken moet verrichten, het pestgedrag zich herhaaldelijk voordoet (minstens eenmaal per week) en gedurende langere tijd (bijvoorbeeld ten minste zes maanden).

Andere voorbeelden van pestgedrag op de werkvloer zijn:

In de toelichting op de Arbowet staat de volgende omschrijving:

“Onder pesten wordt verstaan alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel karakter, van een of meerdere werknemers (collega’s, leidinggevenden) gericht tegen een werknemer of een groep van werknemers die zich niet kan of kunnen verdedigen tegen dit gedrag. Een belangrijk element aangaande pesten op het werk is de herhaling van die gedraging in de tijd. Het gaat bij pesten dus niet om een eenmalige gedraging. Dit gedrag uit zich op verschillende manieren maar in het bijzonder door woorden, gebaren, handelingen of bedreigingen.”

Pesten kan vele vormen aannemen, de voorbeelden hierboven illustreren dit ook. De creativiteit van daders kent echter geen grenzen. We beschrijven hier 6 veel voorkomende vormen uit onze praktijk:

Pesten is niet alleen schadelijk voor het slachtoffer. Het is ook van invloed op de pester, op de mensen die er getuige van zijn, de cultuur op de afdeling en uiteindelijk op de kwaliteit van het product.

De cultuur op de hele afdeling verandert. Werknemers merken dat je door pestgedrag je doel kunt bereiken. Steeds meer geldt het recht van de sterkste.

Ook de getuigen hebben hier last van. Ze gaan met minder plezier naar het werk en voelen zich machteloos. Ze zijn bang zelf slachtoffer te worden en hebben vaker last van gezondheidsklachten. Afdelingen waar gepest wordt hebben een hoog verzuim en groot personeelsverloop. De gevolgen voor het bedrijf liegen er niet om: productieverlies, groot verloop en een hoog ziekteverzuim.

Pestgedrag waarbij niemand ingrijpt heeft ook nadelige gevolgen voor de pester. Die leert niet om grenzen te stellen aan het eigen gedrag. Hij of zij merkt dat het geoorloofd is om met pestgedrag en terreur bepaalde doelen te bereiken. Hoe vaker hij of zij succes boekt, des te vaker gaat hij of zij dit gedrag in meer situaties vertonen. Ingrijpen wordt hierdoor steeds moeilijker.

Ja zeker en dat weten wij uit ervaring.

De oplossing is in ieder geval niet het verplaatsen van het slachtoffer naar een andere afdeling of in een ander team. Het heeft namelijk geen enkel nut. Het slachtoffer heeft tegen die tijd waarschijnlijk al zoveel fysieke en mentale problemen dat de lichaamstaal gewijzigd is. Op een nieuwe afdeling zal een nieuwe pester weer opstaan die feilloos het slachtoffer opnieuw tot pest onderwerp maakt.